Farska cyrkej swjateju japoštołow Symana a Judy w Chrósćicach

Naša farska cyrkej je poswjećena swjatymaj japoštołomaj Symanej a Juda Tadejej. Jeje wuhotowanje powěda wo zakładach našeje wěry.

Bóh je na swět słał swojeho syna, Jězusa, zo by nam w nim bliski był. Nětko, hody, mamy to jara nazornje w Božim narodku před sobu.

Wobraz našeho wysokeho wołtarja pokazuje Jězusowe donjebjesspěće.
Pod wobrazom ma naš tabernakel swoje městno. Na nim steji napisane: Et verbum caro factum est - a słowo je so mjaso stało.

Bóh je trojedny. Wołtarne blido farskeje cyrkwje na to w swojim wuhotowanju pokazuje. Mosazowy dźěl je tak fałdowany, zo drje widźimy tři wšelake płoniny a tola mamy před sobu jenož jedyn mosazowy dźěl. Wołtarne blido, tež mensa mjenowane, symbolizuje Jězusa, kotryž je so za nas podał. Dwě fałdźe w mosazowym dźělu skutkujetej, kaž zo byštej dwě ruce wołtar dźeržałoj (Wótc podawa Syna).

Po zrozumjenju našeje cyrkwje zhromadźuje so wokoło wołtarja wosada. Prěnju wosadu tworjachu japoštołjo. W nabočnych wobłoženjach chóra su japoštoljo, kóždy z jednym symbolom, přitomni. Jich zwjazuja we wołtarnišću wysoki wołtar z tabernaklom, w kotrymž chowa so Najswjećiše, a před pišćelowym chórom štyrjo sćenicy, w kotrychž srjedźišću wuhladamy kartušu z napismom "SOLI DEO GLORIA" (jeničce Bohu chwała). Sćenicy su słowo Bože w swojich spisach ke chwalbje Božej zachowali.

Symbole na wobłoženjach chóra

kluč

kluč

swjaty japoštoł Syman Pětr (wopomnjaty dźeń: 29.06.) - jemu přepoda Jězus nawodnistwo swojeje cyrkwje

kluč

kluč

swjaty japoštoł Syman Pětr (wopomnjaty dźeń: 29.06.) - jemu přepoda Jězus nawodnistwo swojeje cyrkwje

Keluch z hadom

Keluch z hadom

swjaty japoštoł Jan (wopomnjaty dźeń: 27.12.) - jeho chcychu ze zajědojćenym winom morić

Keluch z hadom

Keluch z hadom

swjaty japoštoł Jan (wopomnjaty dźeń: 27.12.) - jeho chcychu ze zajědojćenym winom morić

T - Křiž

T - Křiž

swjaty japoštoł Filip (wopomnjaty dźeń: 03.03.) - jeho su na tajkim křižu morili

T - Křiž

T - Křiž

swjaty japoštoł Filip (wopomnjaty dźeń: 03.03.) - jeho su na tajkim křižu morili

Kij walkarjow

Kij walkarjow

swjaty japoštoł Jakub (młódši / wopomnjaty dźeń: 03.05.) - jeho česća wosebje tkalcy płatow

Kij walkarjow

Kij walkarjow

swjaty japoštoł Jakub (młódši / wopomnjaty dźeń: 03.05.) - jeho česća wosebje tkalcy płatow

piwa

piwa

swjaty japoštoł Syman (horliwc / wopomnjaty dźeń: 28.10.) - z piłu bu morjeny

piwa

piwa

swjaty japoštoł Syman (horliwc / wopomnjaty dźeń: 28.10.) - z piłu bu morjeny

nóž

nóž

swjaty japoštoł Bartrołm (wopomnjaty dźeń: 24.08.) - jemu su kožu wot ćěła wotbělili

nóž

nóž

swjaty japoštoł Bartrołm (wopomnjaty dźeń: 24.08.) - jemu su kožu wot ćěła wotbělili

worjoł

worjoł

sćenik Jan. (wopomnjaty dźeń: 26.12.)

worjoł

worjoł

sćenik Jan. (wopomnjaty dźeń: 26.12.)

woł

woł

sćenik Lukaš (wopomnjaty dźeń: 18.10.)

woł

woł

sćenik Lukaš (wopomnjaty dźeń: 18.10.)

law

law

swjaty sćenik Mark (wopomnjaty dźeń: 25.04.)

law

law

swjaty sćenik Mark (wopomnjaty dźeń: 25.04.)

jandźel

jandźel

swjaty sćenik Matej (wopomnjaty dźeń: 21.09.)

jandźel

jandźel

swjaty sćenik Matej (wopomnjaty dźeń: 21.09.)

sekera

sekera

swjaty japoštoł Maćij (wopomnjaty dźeń: 24.02. / wón naruna Judaša, na kotrehož pokazuja pjenjezy)

sekera

sekera

swjaty japoštoł Maćij (wopomnjaty dźeń: 24.02. / wón naruna Judaša, na kotrehož pokazuja pjenjezy)

heja

heja

swjaty japoštoł Juda Tadej (wopomnjaty dźeń: 28.10.) - jeho su z heju morili

heja

heja

swjaty japoštoł Juda Tadej (wopomnjaty dźeń: 28.10.) - jeho su z heju morili

měšk pjenjez

měšk pjenjez

swjaty japoštoł Matej (wopomnjaty dźeń: 21.09.) - wón běše cłownik a je jako tajki pjenjezy zběrał

měšk pjenjez

měšk pjenjez

swjaty japoštoł Matej (wopomnjaty dźeń: 21.09.) - wón běše cłownik a je jako tajki pjenjezy zběrał

kut

kut

swjaty japoštoł Tomaš (wopomnjaty dźeń: 03.07.) - wón je parton wšitkich, kotrymž je prawa měra wažna

kut

kut

swjaty japoštoł Tomaš (wopomnjaty dźeń: 03.07.) - wón je parton wšitkich, kotrymž je prawa měra wažna

zakłapnica

zakłapnica

swjaty japoštoł Jakub (starši / wopomnjaty dźeń: 25.07.) - patrón putnikow

zakłapnica

zakłapnica

swjaty japoštoł Jakub (starši / wopomnjaty dźeń: 25.07.) - patrón putnikow

X - Křiž

X - Křiž

swjaty japoštoł Handrij (wopomnjaty dźeń: 30.11.)- na tajkim křižu bu morjeny

X - Křiž

X - Křiž

swjaty japoštoł Handrij (wopomnjaty dźeń: 30.11.)- na tajkim křižu bu morjeny

kartuša

kartuša

Kartuša ze SOLI DEO GLORIA -

na pišćelowym chórje srjedźa

kartuša

kartuša

Kartuša ze SOLI DEO GLORIA -

na pišćelowym chórje srjedźa

Weitere Gestaltungselemente

Wot kóždeje strony wysokeho wołtarja je we wołtarnišću zatwarjene wokno z pisanej škleńcu zwobraznjejo jap. Symana a Juda Tadeja. Tutej wokni buštej wosadźe wot wosadnych při přetwarje 1898 darjenej a zatwarjenej.

Barokne postawy widźimy we wołtarnišću, kaž tež w zapadnych zachodach cyrkwje:
we wołtarnišću: swj. jap. Syman, swj. jap. Juda Tadej, swj. Ławrjenc a swj. Pankrac, restawrowane 2022
w sewjernym zachodźe: swj. Marija Madlena
we hłownym zachodźe: swj. bamž Jan Pawoł II a swj. Nepomuk
w južnym zachodźe: swj. Hańža

Pod choromaj namakamy wołtarjej swj. Mariji (z lěta 2001) a swj. Bosćanej (z lěta 2000). Před přetwarom 1952 běštej wonej we wołtarnišću zaměstnjenej.

Pisćele buchu 1989 wot Budyskeje firmy Eule zatwarjenej.

W cyrkwinskej wěži wisaja tři zwony z lěta 1955: 1. swj. Mariji poswjećeny, 2. swj. Symanej a Judźe Tadejej, 3. swj. Bosćanej.

Pod nabočnymaj chóromaj a hłownym chórom wisaja na wonkownych šćežorach wobrazy křižoweho puća, wosadźe 1884 wot Jakuba Wićaza darjene a 2023 restawrowane.

Na chórach pódla wołtarnišća buchu 2016 postawje swj. Marija a swj. Bosćana postajenej. Postawa swj. Bosćana je z pěskowca a pochadźa z městna na cyrkwinskej horje. Postawa swj. Marije je zhotowjena z lipy a běše wot 1994 hižo na wjacorych městnach widźeć, doniž namaka tu na sewjernym chórje swoje městno.

W zwisku z nutřkownym ponowjenjom a restawrowanjom wysokeho wołtarja wróćištej so tohorunja restawrowanej jandźelej, ponowjenaj buštaj tež nabočnej wołtarjej.

Japoštoł Juda Tadej

Swj. japoštoł Juda Tadej bydleše, prjedy hač Jězus jeho za japoštoła powoła w kónčinje Jordana, hdźež jako bur swoju swójbu zastara. Wón běše jedyn z přiwuznych Jězusa.

W Swjatym pismje je naspomnjeny při poslednej wječeri. Judaš so Jězusa praša: "Knježe, što je so stało, zo chceš so nam zjewić a nic swětej?" (Jan14,22) Jězus wotmołwi: "Jeli mje štó lubuje, budźe moje słowo dźeržeć, a mój Wótc budźe jeho lubować, a přińdźemoj k njemu a budźemoj pola njeho bydlić. (Jan 14,23). To rěka, Jězus zjewi so tym, kotřiž lubuja a jeho kaznje dźerža a napjelni jich ze swětłom, lubosću a žiwjenjom.

Po swjatkach zwosta najprjedy hišće w Jerusalemje, doniž so hromadźe z japoštołom Symanom do Mesopotamiskeje a Persiskeje njepoda, hdźež poćerpi hromadźe z nim martrarsku smjerć. Swj. Juda Tadej bu z heju zabity.

Ze symbolom heje so swjaty we wuměłstwje zwobraznja. Wón česći so jako pomocnik we wosebitej nuzy.

Japoštoł Syman

Swjaty japoštoł Syman je zwobraznjeny jako sylny muž z wulkej piłu w ruce. Wón ma přimjeno "horliwc" a słuša k dwanaće japoštołam, kotrychž je Jězus wuzwolił.

Wo jeho žiwjenju je mało znate. Legendy měnja, zo běše wón nawoženja na kwasu w Kanje, na kotrymž Jězus swój prěni dźiw skutkowaše, abo zo přisłušeše radikalnej skupinje celotow, kotřiž chcychu romskich wobsadnikow z namocu z kraja wućěrić.

Po Jězusowym donjebjesspěću dźěše wón ze swjatym Judu Tadejom jako misionar do Persiskeje a Mesopotamiskeje hdźež mnohich wukřćištaj a Jězusowu wučbu prědowaštaj. Tam poćerpi tež martrarsku smjerć, jako jeho njepřećeljo pječa z piłu rozrězachu.

Swjaty Syman z piłu česćuje so jako patrón lěsnych dźěłaćerjow. Jeho mjeno je z hebrejšćiny a rěka: Bóh je wusłyšał.

Patronatny dźeń wosady swjeći so na mjeninach tuteju swjateju, dnja 28. winowca.

Formensprache der Kirche

Der jetzige Kirchenbau stammt aus dem Ende des 18.Jh. und ist in schlichten barocken Formen gehalten. Der älteste Teil der Kirche ist der Turm aus dem Jahr 1508.

Das Kirchenschiff ist eine dreischiffige Halle mit einem ungewöhnlich breiten Mittelschiff und einer umlaufenden Empore im Süden, Westen und Norden. Der westlich stehende Turm zeigt noch mittelalterliche Bauformen. Da der Turm nicht mit einbezogen ist, sondern sich an das Schiff anschließt, ist das Kirchenschiff mit einem großen Walmdach überwölbt.

Die Decke in Form eines Tonnengewölbes wurde im Umbau von 1898 in den bestehenden Dachstuhl eingebaut. Vorher schloss der Kirchenraum mit einer geraden Lehm/Holzdecke ab. Außerdem wurden bei diesem Umbau die bestehenden Holzpfeiler durch Steinpfeiler ersetzt. Östlich an das Schiff schließt sich ein durch wenige Stufen erhöhter halbrunder Chorraum an, der an böhmische Bauformen erinnert.

Im Jahr 1898 wurde die Kirche um diesen 6 Meter langen Bereich gen Osten verlängert. Nördlich und südlich schließen sich an den Chorraum Sakristeien an. Die Emporen werden durch insgesamt vier Treppenhäuser erschlossen, wobei die östlichen erst Ende des 19. Jh. entstanden. Ihre Türmchen nehmen die Formsprache des bestehenden barocken Baukörpers auf.

Im Umbau 2022-2024 wurde der Altarraum auf eine Ebene vereint und eine halbrunde Treppe verbindet Altarraum und Kirchenschiff.

stawizny farskeje cyrkwje

Biskopej Benej ležeše christianizowanje serbskeho ludu wosebje na wutrobje. Samo je rěč našeho ludu nawuknył. Husto wopyta kónčinu a prědowaše ludźom wo Bohu a Jězusu. W Chrósćicach steješe na městnje dźensnišeje cyrkwje pohanske swjatnišćo. Jako so wjeska katólskej wěrje přizamkny da swj. biskop Beno na tute městno mału drjewjanu cyrkwičku natwarić a ju swjatymaj jap. Symanej a Judźe Tadejej poswjeći a wosadźe dźensniši patrocinij spožći. Praji so, zo pochadźa delni dźěl dźensnišeje cyrkwinskeje wěže z tuteho časa. Wjeski kotrež nětko nowej załoženej wosadźe přisłušachu běchu do toho dźěl wosady w Hodźiju.

Anschrift

Pfarrei Hl. Apostel Simon und Juda
Zejlerstraße 2
01920 Crostwitz

Kontakt

Telefon: 035796 80400
Telefax: 035796 804015
E-Mail: buero@pfarrei-crostwitz.de

Öffnungszeiten

Dienstag: 10:00 - 12:00 Uhr
Donnerstag: 14:00 - 18:00  Uhr